ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας – τί είναι και πώς προκαλείται ;
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας – που ονομάζεται επίσης εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία (AMD ή ARMD) – είναι μια πάθηση του οφθαλμού η οποία μπορεί σταδιακά να δημιουργήσει θόλωση της όρασης με την πάροδο του χρόνου. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς επηρεάζει την ωχρά κηλίδα, τη μικρή κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνη για την κεντρική, λεπτομερή όραση.
Η υγεία της ωχράς κηλίδας καθορίζει την ικανότητά μας να διαβάζουμε, να αναγνωρίζουμε πρόσωπα, να οδηγούμε, να παρακολουθούμε τηλεόραση, να χρησιμοποιούμε το κινητό, το τάμπλετ μας και να εκτελούμε οποιαδήποτε άλλη λεπτομερή οπτική εργασία.
Ένας ασθενής με ηλικιακή εκφύλιση χάνει σταδιακά την κεντρική όραση αλλά διατηρεί την περιφερειακή ή πλευρική όραση.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες απώλειας όρασης στους ηλικιωμένους. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το ένα τρίτο των ανδρών και το ένα τέταρτο των γυναικών άνω των 75 έχουν κάποια μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Ο επιπολασμός της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και η σοβαρότητα της απώλειας της όρασης αυξάνονται με την ηλικία.
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας μπορεί να εμφανιστεί στο ένα ή και στα δύο μάτια και μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά κάθε μάτι και είναι πιο συχνή στον πληθυσμό των λευκών. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Τύποι ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας
Υπάρχουν δύο τύποι εκφυλισης της ωχράς κηλίδας: ξηρής και υγρής μορφής
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς ξηρής μορφής είναι η πιο κοινή μορφή και επηρεάζει το 80-90% των ασθενών με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Η ξηρή μορφή οφείλεται σε συσσώρευση πρωτεϊνών στην ωχρά κηλίδα που έχει ως αποτέλεσμα τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς σταδιακά να εκφυλιστούν και να καταστραφούν. Αυτές οι εναποθέσεις πρωτεΐνης ονομάζονται drusen. Οι περισσότεροι ασθενείς με ξηρή μορφή παρατηρούν μια σταδιακή, ανώδυνη απώλεια της όρασης που εξελίσσεται με το χρόνο.
Η υγρή μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι μια πιό απειλητική κατάσταση για την όραση και αντιπροσωπεύει το 10-20% των περιπτώσεων ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Η υγρή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας προκαλείται από διαρροή αιμοφόρων αγγείων στον αμφιβληστροειδή. Αυτά τα μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία μπορεί να διαρρεύσουν υγρό ή αίμα στο πίσω μέρος του ματιού. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Οι ασθενείς με υγρής μορφής ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας τυπικά αντιμετωπίζουν πιο σημαντική απώλεια όρασης από εκείνους με ξηρή μορφή.
Η απώλεια όρασης που προκαλείται από την υγρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς παρατηρείται συχνά από τον ασθενή όταν η κατάσταση είναι ήδη σοβαρή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υγρή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς μπορεί να προκαλέσει ξαφνική απώλεια όρασης.
Συμπτώματα ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας
Τα πρώτα σημάδια απώλειας όρασης από την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας περιλαμβάνουν σκιασμένες/σκοτεινές περιοχές στην κεντρική όρασή ή ασυνήθιστα ασαφή ή παραμορφωμένη όραση.
Μερικοί ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν κυματιστές ή παραμορφωμένες λέξεις όταν διαβάζουν.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην διάκριση λεπτομερειών σε κακές συνθήκες φωτισμού και ευαισθησία στο έντονο φώς.
Πολλοί ασθενείς δεν παρατηρούν τα συμπτώματα της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, εάν εμφανίζονται μόνο στο ένα μάτι ή πιο έντονα στο ένα μάτι από το άλλο.
Κατά την ταυτόχρονη όραση και με τα δύο μάτια (διόφθαλμη όραση), τα συμπτώματα θόλωσης και παραμόρφωσης ενδέχεται να μην γίνουν αντιληπτά. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Αιτίες
Αν και ο εκφύλιση της ωχράς κηλίδας σχετίζεται με τη γήρανση, έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί επίσης να υπάρχει και μια γενετική υπόσταση της νόσου.
Οι ερευνητές παρατήρησαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ της ανάπτυξης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και της παρουσίας ενός παραλλαγμένου γονιδίου.
Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η υπερβολική έκθεση στο ηλιακό φώς μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, αλλά αυτή η θεωρία δεν έχει αποδειχθεί οριστικά.
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας περιλαμβάνουν:
- Γηράνση
- Φύλο (η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από ότι τους άνδρες)
- Παχυσαρκία και καθιστικός τρόπος ζωής/έλλειψη άσκησης
- Κληρονομικότητα
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
- Κάπνισμα
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, αλλά ορισμένες θεραπείες μπορεί να καθυστερήσουν την πρόοδό της ή ακόμη και να βελτιώσουν την όραση.
Η θεραπεία για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς εξαρτάται από το εάν η ασθένεια βρίσκεται σε ξηρή μορφή, στα αρχικά στάδια, ή στην πιό προχωρημένη υγρή μορφή.
Για την ξηρή μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, δεν υπάρχουν εγκεκριμένες θεραπείες, αλλά τα συμπληρώματα διατροφής, που περιέχουν αντιοξειδωτικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εξέλιξης της ξηρής μορφής της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, στην απειλητική για την όραση, υγρή μορφή. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Στην υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ο στόχος των περισσότερων θεραπειών είναι να συρρικνωθεί ή να σταματήσει η ανώμαλη ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων και να αποφευχθεί η διαρροή υγρού στον αμφιβληστροειδή.
Η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι η έγχυση ενός φαρμάκου Anti-VEGF παράγοντα απευθείας στον προσβεβλημένο οφθαλμό. Πρόσθετες ιατρικές και λέιζερ διαδικασίες είναι επίσης διαθέσιμες για τη θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Για ασθενείς με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που έχουν υποστεί οποιοδήποτε βαθμό απώλειας όρασης, συσκευές χαμηλής όρασης, όπως μεγεθυντικοί φακοί και ειδικές εφαρμογές σε ψηφιακές συσκευές, μπορούν να βοηθήσουν στη μεγιστοποίηση του δυναμικού της όρασης.
Πότε θα πρέπει να γίνει οφθαλμολογική εξέταση
Εάν παρατηρήσετε ξαφνικές ή βαθμιαίες αλλαγές στην κεντρική σας όραση, συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρό σας για να αποκλείσετε την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ως αιτία. Συνίσταται η προληπτική εξέταση των ματιών κάθε χρόνο, ειδικά για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Μία οφθαλμολογική εξέταση μπορεί να εντοπίσει πρώιμα σημάδια ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας πριν οι ασθενείς εμφανίσουν συμπτώματα. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Κατά την εξέταση ο οφθαλμίατρος θα ενσταλάξει ειδικές μυδριατικές σταγόνες, για να ανοίξουν οι κόρες των ματιών σας, προκειμένου να αξιολογήσει τον αμφιβληστροειδή και την περιοχή της ωχράς κηλίδας. Με την χρήση ειδικών εργαλείων απεικόνισης στη συνέχεια θα παρατηρήσει οποιεσδήποτε αλλαγές και βλάβες στον αμφιβληστροειδή.
Εάν είστε ασθενής με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που έχει ήδη υποστεί απώλεια όρασης, προγραμματίστε μια εξέταση με τον οφθαλμίατρο, προκειμένου να αξιολογήσει την όρασή σας και τις καθημερινές σας ανάγκες για την μεγιστοποίηση της καθημερινής λειτουργικότητας σας.
Επί του παρόντος, οι καλύτεροι τρόποι για να προστατεύσετε τα μάτια σας από την ανάπτυξη ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι να ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή, να ασκείστε και να φοράτε γυαλιά ηλίου, που προστατεύουν τα μάτια σας από τις επιβλαβείς υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου (UV).
Καθώς μεγαλώνετε, επισκεφτείτε τακτικά τον οφθαλμίατρό σας καθώς οι αναλυτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. (οφθαλμιατρος πυλαια θεσσαλονικη – εκφύλιση ωχράς)
Διαβάστε περισσότερα για τις οφθαλμικές παθήσεις στην σελίδα των οφθαλμικών παθήσεων.